در دنیای کسب و کار امروز داشتن نامی آشنا برای مشتریان ضروری است، چرا که این نام برای کسب اعتماد و وفاداری مشتری تاثیر بسزایی دارد. بنابراین برای حفظ نام و برند خود لازم است تا آن را به طور رسمی ثبت نمایید. این ثبت برند سبب می شود تا رقبا و افراد سودجو نتوانند از برند شما سوء استفاده کرده و به کسب و کارتان آسیب وارد نمایند. در این نوشته سعی شده است تمام مطالبی که برای ثبت برند مهم است و باید بدانید، مفصل توضیح داده شود تا در این مسیر کنار شما باشیم.

برند چیست؟
برند یک نشان و علامت است که به عنوان نام تجاری شما مطرح می شود. برند می تواند هم به صورت فارسی و هم به صورت لاتین بوده و با آن فعالیت اقتصادی، کالا یا خدمات شما به مشتریان معرفی شود. از این رو داشتن برندی جذاب و متناسب با زمینه فعالیت، از اهمیت بالایی برخوردار است. این برند می تواند در جذب و وفاداری مشتری نیز به طور مستقیم تاثیرگذار باشد.
هر کسب و کاری به واسطه برند می تواند کالا یا خدمات خود را از سایر موارد مشابه متمایز کرده و به صورت منحصر به فرد در بازار شناخته شود. از طرف دیگر وقتی مصرف کننده از یک برند خرید می کند، در واقع می داند محصولی با کیفیت بالا و ریسک کمتر و با اعتماد به تولید کننده تهیه می نماید. بنابراین برای کسب این اعتماد که در دنیای تجارت حرف اول را می زند، با استفاده از برند سازی می توان به موفقیت، اعتبار و شتاب بیشتری بخشید.
هدف از ثبت برند
هر برندی برای حفظ حقوق انحصاری خود برای معرفی کالا یا خدمات، باید آن را ثبت کند. حتی با ثبت برند این امکان فراهم می شود تا امتیاز برند در اختیار خودتان باشد ولی آن را به دیگران اجاره دهید و در مقابل مبلغی را دریافت نمایید. بدین ترتیب امتیاز آن برای شما که مالک آن برند هستید، حفظ می شود و به همراه آن می توانید یک درآمد جانبی نیز داشته باشید.
اگر شما یک نام تجاری و برند داشته باشید و آن را به صورت رسمی به ثبت نرسانده باشید، این موقعیت را برای رقبا فراهم می آورید تا کالایی با کیفیت پایین و نامرغوب را با نام شما وارد بازار کرده و سود خود را ببرند. از طرفی دیگر در چنین موقعیتی، به اعتبار شما صدمه زده و باعث می شوند مشتریان خود را از دست بدهید. بنابراین هدف از ثبت برند، حفظ حریم قانونی برند شما است تا تمام حقوق آن را به تملک خود درآورید.
انتخاب نام برند و لوگو
برای ثبت برند اولین و مهمترین مورد، انتخاب نام است. چرا که این نام برای سال های طولانی در کنار فعالیت تجاری شما است و با آن شناخته خواهید شد. در نتیجه انتخاب نام مناسب، منحصر به فرد و مقبول جامعه بسیار مهم است. همچنین باید به گونه ای انتخاب شود که برای معرفی کالا یا خدمات و محبوبیت آن در بازار پتانسیل کافی را داشته باشد.
اگر شما می خواهید در سطح بین الملل نیز فعالیت داشته باشید، باید به این نکته توجه کنید که نام مورد نظر، معنا و مفهوم برند شما را برای دنیا ارائه خواهد داد. اگر انتخاب مناسبی نباشد، منجر به شکست در این زمینه خواهد شد و می تواند زیان های مالی فراوانی را به همراه داشته باشد.
لازم به ذکر است که مخاطبان و مشتریان بعد از شنیدن نام برند شما و یا دیدن لوگوی تان به یاد کیفیت محصول یا خدمات تان می افتند و باید این نام به گونه ای باشد که خصوصیات کسب و کار شما را به نحو احسن تداعی نماید.
نکات مهم برای انتخاب برند
برای این که بتوانید بایدها و نبایدهای انتخاب نام برند را بدانید، بهتر است در این بخش به این نکات توجه نمایید تا در موقع ثبت به مشکل برنخوردید:
- از اسامی و علائم مشهور نمی توانید استفاده کنید.
- از اسامی که غیراخلاقی و مخالف موازین عرفی و شئونات اسلامی هستند، نباید استفاده نمایید.
- اسامی و صفاتی که توصیف گر هستند و مفهوم عام دارند، به تنهایی قابلیت ثبت را ندارند.
- اگر نام منتخب شما ترکیبی و چند سیلابی باشد شانس بالایی برای پذیرش دارد.
- نام برند می تواند به شکل تک کلمه و یا ترکیبی از اعداد، کلمات، سمبل، طرح و رنگ باشد.
- اسمی که به صورت خلاقانه و خاص انتخاب شده باشد، برای ثبت به راحتی مورد پذیرش قرار می گیرد.
- اسم انتخابی باید منحصر به فرد باشد و اگر اسامی مشابه آن وجود داشته باشد، مورد پذیرش قرار نمی گیرد.

استعلام برند
برای این که در مسیر ثبت برند، در هزینه و زمان لازم صرفه جویی نمایید، بهتر است قبل از اقدام به ثبت برای برند انتخابی خود استعلام بگیرید. این استعلام سبب می شود تا شما بدانید آیا قبلا به این اسم موردی ثبت شده است یا خیر. حتی می توانید موارد مشابه آن را نیز پیدا کنید و شانس پذیرش نام انتخابی خود را افزایش دهید.
برای این کار می توانید به سایت روزنامه رسمی مراجعه کرده و نام منتخب خود را جستجو نمایید و در این صورت نتیجه جستجو به شما نشان می دهد که در طبقه ای که قصد ثبت برند دارید، آیا نمونه یکسان و یا مشابه وجود دارد یا خیر. در صورت نبود تشابه شما می توانید با خیال راحت برای ثبت برند خود اقدام نمایید.
نحوه ثبت برند
بعد از این که برای برند خود نام مناسبی را انتخاب کردید و با گرفتن استعلام برند از درستی آن اطمینان حاصل نمودید، باید به سامانه مرکز مالکیت معنوی مراجعه نمایید. در این سامانه با ایجاد حساب کاربری مراحل خواسته شده را طی کرده و مدارک مورد نیاز را بارگذاری می نمایید. بعد از ثبت نهایی اظهارنامه ثبت برند، تقریبا 15 روز کاری زمان می برد تا کارشناس اداره آن ها را بررسی کرده و نتیجه را اعلام نماید.
در صورتی که پرونده هیچ مشکلی نداشته باشد، اظهارنامه تایید می گردد و مجوز صدور آگهی برای روزنامه رسمی ارسال می شود. لازم است بدانید که در 3 مرحله باید این آگهی چاپ شود. با چاپ آگهی اول و گذشت 31 روز از آن، اگر شکایتی ثبت نشد امکان چاپ آگهی دوم فراهم می شود. برای این آگهی هم به همین ترتیب باید روال طی شود. در نهایت با چاپ آگهی سوم در روزنامه کثیرالانتشار و عدم بروز مشکل، سند ثبت برند صادر می گردد.
مدارک مورد نیاز ثبت برند
ثبت برند برای شخص حقیقی و اشخاص حقوقی قابل اجرا است و برای هر کدام از آنها مدارک خاصی مورد نیاز است که در این قسمت ذکر می گردد:
- ارائه تصویر شناسنامه و کارت ملی به همراه یک کدپستی معتبر
- ارائه مجوز کسب و کار یا پروانه بهره برداری و یا نامه صنف مرتبط با فعالیت
- ارائه 15 عدد تصویر لوگو یا علامت تجاری با ابعاد 8 در 8 سانتی متر و در برگی مجزا توضیحات علامت و وصف آن
- کارت بازرگانی در صورت انتخاب نام لاتین
- تصویر آگهی تاسیس و روزنامه رسمی آخرین تغییرات شرکت برای شخصیت حقوقی
- مدارک شناسایی تمام اعضای شرکت
هزینه ثبت برند
هزینه ثبت برند با توجه به حوزه فعالیت و این که در چه طبقه ای ثبت می گردد، متفاوت است. هم چنین اگر مدارک ناقص بوده و مشکلی داشته باشد نیز بر روی هزینه اثرگذار است. در کل می توان گفت برای ثبت برند باید هزینه حق الثبت، هزینه آگهی های روزنامه و هزینه های بررسی را در نظر گرفت.
با پرداخت هزینه های اشاره شده، ثبت برند انجام می گیرد و بعد از تایید و دریافت سند آن، برند شما تا 10 سال اعتبار دارد. بعد از گذشت این مدت شما می توانید برای تمدید آن اقدام کرده و برای 10 سال دیگر نیز آن را تمدید نمایید.