انواع مصاحبه استخدامی
انواع مصاحبه استخدامی | برای رفتن به مصاحبه شغلی همیشه این را در نظر داشته باشید که ممکن است هر اتفاقی رخ بدهد. به عنوان مثال امکان دارد، از شما به عنوان یک مصاحبه شونده خواسته شود که در باند فرودگاه با آرامش روی زمین بنشینید و مصاحبه انجام دهید؛ دقیقا به همین عجیبی. فراموش نکنید که بسیار کم اتفاق میافتد که مصاحبه استخدامی یا کاری شما تجربه ای بسیار لذت بخش باشد و از آن راضی باشید!
استرس و اضطراب دقیقا از لحظه ورود به شرکت همراه شماست. فشارهای ناشی سوال و جواب های مصاحبه کننده و حتی نگرانی که برای جواب آن ها بعد از مصاحبه دارید، تمام این ها به گونه ای طراحی شده اند که شما را از منطقه امن دور کنند. این روزها که تعداد متقاضیان کار بسیار زیاد است و هر روز هم به آن اضافه می شود، شرکت ها هم برای ارزیابی کارجویان از روش های متنوعی استفاده می کنند. در حقیقت این طور می توان گفت که دیگر روزهایی که کارجویان در یک اتاق و توسط یک مصاحبه کننده ارزیابی و تعیین صلاحیت می شدند، گذشته است! ما در ادامه این مقاله قصد داریم شما را با روش های متنوع مصاحبه شغلی آشنا کنیم. اگر به دنبال کار هستید و از روند و نوع مصاحبه های کاری چیزی نمی دانید، با جاب اکسپرت، سایت استخدام و کاریابی همراه باشید تا آمادگی خود را بدست آورید.
مصاحبه کاری یک به یک
این ن.ع از مصاحبه دقیقا همان نوع مصاحبه قدیمی و معمولی است که همه با آن آشنایی دارید. شما یک سوی میز می نشینید و فرد مصاحبه کننده یا کارفرما نیز سمت دیگر. در این نوع مصاحبه فرد تنهاست و سوالات رایچی که تقریبا همه با آن آشنایی دارند را از شما می پرسد. تقریبا همه با این موضوع موافق هستند که این سبک مصاحبه بسیار خسته کننده است؛ خصوصا اگر مصاحبه کننده فردی سرد و خشک باشد.
اما تا حدودی می توان گفت که این نوع از مصاحبه منسوخ شده و یا به عبارتی بسیار کمتر شده است؛ از آن جایی که شرکت ها به دنبال بررسی دسته زیادی از کارجویان هستند و همین طور به تعداد رزومه هایی که برای آن ها ارسال می شود، افزوده شده، این روش به شدت زمان بر بوده و روند استخدام نیروها را فرسایشی و زمان بر می کند.
مصاحبه کاری ساختاری
بهترین تعریف برای این مدل از مصاحبه استخدامی، مصاحبه شغلی سنتی است! این نوع از مصاحبه خیلی عجیب یا ترسناک نیست؛ فضای آن بسیار رسمی است و سوالاتی که از کارجو پرسیده می شود، کاملا مشخص است و مسیری معمول را طی می کند. عموما شرکت هایی که تجربه بسیار زیادی در جذب نیرو و استخدام ندارند از این نوع مصاحبه استفاده می کنند.
همیشه به یاد داشته باشید که در چنین مصاحبه هایی خیلی مودب و رسمی برخورد کنید و هرگز تلاش نکنید که با مصاحبه کننده صمیمی شوید. نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنید، سروقت حاضر شدن در چنین مصاحبه ها است. همیشه در این مصاحبه به زمان توجه داشته باشید.
مصاحبه های بدون ساختار
از نام این مصاحبه کاملا مشخص است که ساختار خاصی وجود ندارد و فضای آن کمی آزادتر است و مصاحبه شونده خیلی راحت تر می تواند در آن جلسه برخورد کند. جالب است بدانید که در این مصاحبه کارفرما سعی می کند به جای پرسیدن سوالات معمول و رایج که مسیر مشخصی هم دارند، بیشتر به مصاحبه شونده یا همان کارجو میدان دهد و به او اجازه می دهد که بیشتر صحبت کند. در مصاحبه های استخدامی بدون ساختار درجه رسمیت کمتر است اما نباید خیلی آزاد باشید! بعضی از کارفرمایان از این روش یا تاکتیک استفاده می کنند تا شما گارد خود را باز کنید تا شخصیت تان را خیلی راحت در همان جلسه اول بشناسند.
مصاحبه کاری استرسی
نام این مصاحبه نیز خیلی جالب و لذت بخش نیست! عموما مصاحبه کاری استرسی کمتر مکالمه محور هستند، به همین دلیل هم نمی تواند نشانه و معیار با ارزشی برای تشخیص مناسب بودن کارجو برای یک پست خاص باشد؛ به خصوص اگر آن، جایگاه شغلی پر استرسی باشد و مراجعه کننده زیادی داشته باشد.
اگر در این نوع از مصاحبه با شما تند یا کمی بی ادبانه صحبت شد و یا سوالاتی غیرممکن و بی جواب از شما پرسیدند به گونه ای که حس کردید در یک جلسه بازچویی قرار دارید، اصلا تعجب نکنید و این طور با خود فکر نکنید که حتما با شما مشکلی دارند! به طور کلی نباید این نوع برخوردها را به خود بگیرید و مسئله را شخصی کنید؛ چرا که این یک امر عادی در مصاحبه های استرسی است و با همه متقاضیان چنین برخوردی خواهد شد. پس همیشه در چنین مصاحبه هایی خونسرد باشید و با توجه به این که چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است، تمرکزتان را حفظ کنید و بهترین عملکرد از خودتان را نشان دهید.
مصاحبه کاری رفتاری
یکی از معروف ترین و مشهور ترین تکنیک های مصاحبه کننده ها در مصاحبه شغلی، رسیدن به راه حل تعدادی از مشکلات فرضی است. به عنوان مثال این که حضور در یک تیم کاری چه تأثیری بر روی توانایی و عملکرد شما دارد. به طور کلی این نوع مصاحبه ها بیشتر نسبت به دستاوردهای شما از گذشته تا به امروز، حساس هستند.
شاید هم این مسئله را طوری دیگر از شما بپرسند، برای مثال: «یک مثال از زمان هایی که به طور مؤثری در یک تیم کاری مشارکت داشته اید را بیان کنید.»
برای موفقیت در این نوع از مصاحبه های بهتر است از روش استار (STAR) استفاده کنید. شاید بپرسید این چه نوع متدی است؟ در ادامه به طور خلاصه به شما توضیح می دهیم. سعی کنید در مصاحبه رفتاری طبق این موارد پیش بروید:
- متن داستان شغلی شما (چه شغلی داشته اید؟)
- اهدافی از شرکت که به شما سپرده شد. (چه وظایفی داشته اید؟)
- دقیقا چه کاری انجام می دادید؟ (برای اجرای وظایف خود دقیقا چه کارهایی انجام می دادید؟)
- ثمره کارهای تان (نتایجی که بعد از انجام کارهای تان به دست آمده است؟)
فراموش نکنید که برای اثبات و اعتبار بخشیدن به پاسخ های تان نیازی نیست کاری عجیب انجام دهید، تنها کافیست به مثال های واقعی از شغل های قبلی تان تکیه کنید. اگر هم تازه فارغ التحصیل شده اید و هیچ سابقه کاری در رزومه کاری خود ندارید، به مثال هایی از کارهای تیمی خود در دانشگاه و دوران تحصیل اشاره کنید.
مصاحبه های حل مسئله یا موردی
این نوع مصاحبه ای استخدامی همان طور که از نام شان پیداست، عموما به عنوان بخشی از مصاحبه های تکمیلی ساخته می شوند و مستقیما به فرصت شغلی که شما برای آن درخواست داده اید، مرتبط نخواهد بود. معمولا از این نوع مصاحبه کاری در طول استخدام شغل های تخصصی و فنی استفاده می شوند؛ به عنوان مثال برای شغل هایی مانند مهندس نرم افزار و شغل های حوزه IT و به طور کلی برای دستیابی به راه حلی برای مشکلی که مجبور به توجیه و توضیح آن هستید، اجرا می شود.
این نوع مشکلات هم می توانند کاملاً منطبق با حوزه کاری شما باشد، مانند کدنویسی و مسایل ریاضی یا به طور وسیع تر، یک معما یا بازی فکری که شما را مجبور به نشان دادن منطق و استدلال می کند، باشد. شاید از شما درباره یک نرم افزار خاص سوال پرسیده شود و تنها از شما بخواهند که راه حل خودتان را بر روی کاغذ یا تخته وایت برد ارایه دهید. در این جا نکته اصلی موفقیت، میزان توانایی سازگاری شما و توانایی تفکر سریع و خلاقانه تان است.
مصاحبه نمونه کار (پورتفولیو)
اگر در حوزه معماری، طراحی گرافیک، عکاسی و یا مانند این موارد فعالیت می کنید و به دنبال کار هستید، ممکن است با چنین مصاحبه شغلی مواجه شوید. احتمالا با خود می گویید در یک مصاحبه معمولی هم از من نمونه کار می خواهند، پس تفاوتش با مصاحبه شغلی نمونه کار چیست و منظور از این نوع مصاحبه چیست؟
بله کاملا صحیح است، در مصاحبه معمولی هم از کارجو نمونه کار می خواهند اما در مصاحبه نمونه کار به تفصیل درباره هر نمونه کار بحث خواهد شد و درباره جزییات هر اثر از شما سوالات تخصصی خواهند پرسید. در حقیقت این نوع مصاحبه ها، حکم جلسه ارایه را دارد. پس لازم است روی مهارت های ارایه مطلب خود کار کنید و در ضمن مطمئن شوید آثاری که انتخاب کرده اید کارهای به روزی هستند و برای کارفرما جذاب باشند.
مصاحبه کاری پنل
می توان این مدل از مصاحبه استخدامی را نیز در دسته بندی مصاحبه های سنتی قرار دارد. در این مصاحبه معمولا سه نفر پشت یک میز نشسته و با شما مصاحبه می کنند. عموما در این جلسه یک مدیر ارشد، مدیر منابع انسانی و مدیر مستقیم شما حضور خواهند داشت. شاید در ابتدا این مصاحبه را ترسناک و دلهره آور بدانید اما بالعکس، مصاحبه چند نفره بسیار بهتر از مصاحبه تک نفر است.
چون در این مصاحبه سه نفر با طرز تفکر و معیارهای متفاوت مقابل شما نشسته و ریسک شکست شما در مقایسه با مصاحبه یک نفره کاهش پیدا خواهد کرد. معمولا در مصاحبه تک به تک یا همان یک نفره، اگر شخص مصاحبه کننده شما را تایید نکند، کارتان تمام است و شانسی ندارید! اما در مصاحبه کاری گروهی ممکن است یک مدیر شما را نپسندد و دو مدیر دیگر شما را تایید کنند و به این ترتیب استخدام شوید.
اما هرگز فراموش نکنید که در این نوع مصاحبه باید انعطاف پذیر باشید زیرا همان طور که گفتیم سه مصاحبه کننده با طرز تفکر های متفاوت مقابل شما خواهند نشست و ممکن است سوالات متفاوتی از شما بپرسند. یک ترفند خوب این است که هنگام معرفی، نام مصاحبه کننده ها را در ذهن خود بسپارید و در طول مصاحبه آن ها را با نام شان مورد خطاب قرار دهید.
مصاحبه کاری گروهی
این مصاحبه کمی متفاوت است؛ در این مصاحبه کاری گروهی علاوه بر شما تعدادی از کارجویان یا رقبای تان نیز حضور دارند. در مصاحبه کاری تک نفره شما توسط کارفرما مورد ارزیابی قرار می گیرید، اما در این مصاحبه پاسخ های شما و تمامی نقاط ضعف و قوت تان علاوه بر مصاحبه کننده ها، توسط رقبای تان نیز بررسی می شود.
برخی ممکن است براثر فشار و استرس ناشی از این مصاحبه نتوانند موفق شوند اما بالعکس بعضی از کارجویان با قرارگیری در چنین موقعیتی قدرت شان بیشتر می شود! کلید کار این است که بدانید چه چیزی از شما مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت: آیا شما برخورد دوستانه ای با دیگر کارجویان حاضر در مصاحبه دارید یا برخورد شما با آن ها تند است؟ آیا شما به راه حل های گروهی رغبت دارید یا روی نظر خود، پافشاری می کنید؟ آیا با نظر گروه همراه می شوید، حتی اگر مخالف نظر شما باشد؟
مصاحبه همراه با پذیرایی
مصاحبه همراه با پذیرایی یا همان coffee interview، بیشتر در شرایطی رخ می دهند که کارفرما شما را از قبل بشناسد. شاید این فضای این جلسه رسمی نباشد و صمیمت آن بیشتر باشد اما در حقیقت مصاحبه کاری شما است و به همین دلیل باید با آمادگی کامل در آن جلسه حاضر شوید. یکی از مهم ترین سوالتی که افراد در این مصاحبه ها مکی پرسند این است که آیا واقعا جلسه موفقیت آمیز بوده است یا خیر؟ چون در هر صورت برخورد کارفرما با شما خوب خواهد بود و نمی توانید از رفتار او این مسئله را تشخیص دهید.
مصاحبه ویدیویی یا اسکایپی
یک دیگر از انواع مصاحبه کاری که این روزها طرفداران بسیاری هم دار، مصاحبه ویدیویی است که معمولا هم از طریق نرم افزار اسکایپ انچام می شود. این نوع مصاحبه معمولا برای تسریع ملاقات های حضوری و انجام سریع تر فرآیندهای استخدام انجام می گیرد. شما ممکن است در طول این مصاحبه با یک سری سوالات کوتاه مواجه شوید که حتی ممکن است توسط سیستم های کامپیوتری از شما پرسیده و جواب هایی که می دهید بعداً توسط یک ارزیاب شرکت بررسی شود.
اگر برای کار در کشوری دیگر درخواست داده باشید، معمولا برای راحتی شما ممکن است آن شرکت یک مصاحبه کامل را به صورت زنده در اسکایپ برگزار کند. پس اگر به چنین مصاحبه ای دعوت شدید، حتما از سرعت اینترنت خود مطمئن شوید و اگر در خانه اینترنت پایدار و پرسرعتی ندارید، بهتر است برای مصاحبه به جایی بروید که اینترنت پرسرعت در دسترس تان باشد.
مصاحبه تلفنی
به دلیل سرعت بالای انجام این نوع از مصاحبه شغلی معمولا به عنوان یک مصاحبه مقدماتی پیش از مصاحبه حضوری برگزار می شود. انما فراموش نکنید، هرگز به خود اجازه ندهید که چون مصاحبه کننده شما را نمی بیند، خیلی راحت و غیر رسمی با او برخورد کنید. توصیه می کنیم که در این مصاحبه ها کاملا رسمی برخورد کنید، انگار که در جلسه مصاحبه حضوری شرکت داشته اید. خیلی رسا و با اعتماد بنفس صحبت کنید.
مصاحبه ارزیابی
این نوع مصاحبه نیز مانند مصاحبه کاری حل مسئله، از آزمون های ارزیابی برای سنجش سطح توانمندی شما در زمینه های مختلف استفاده می شود. برخلاف مصاحبه حل مسئله، ممکن است مصاحبه ارزیابی یک یا چند روز به طول بینجامد و همچنین طیف وسیع تری از مهارت ها را در آن سنجیده شود.
مصاحبه کاری سریع
در چنین مصاحبه هایی تعداد زیادی از کارجویان باید مسیری را طی کنند که در هر ایستگاه آن یک مصاحبه کننده قرار دارد و هر کدام، مسئول پرسیدن یک دسته سوال مشخص از هر کارجو هستند. زمان در هر ایستگاه کاملا مشخص است و شما باید در زمان محدودی به آن سوالات پاسخ بدهید و نظر مصاحبه کننده را جلب کنید. در حقیقت مصاحبه سریع در مورد تأثیر گذاری فوری و ایجاد جذابیت در قضاوت اولیه کارفرما است. به همین دلیل در این نوع مصاحبه ها خیلی مهم است که زبان بدن درستی داشته باشید، خنده بر لب داشته باشید و ارتباط چشمی خودتان را حفظ کنید.
مصاحبه در حین کار
با توجه به شغلی که شما برای آن درخواست می دهید، شاید کارفرما بخواهد رسیدن سوالات را متوقف کند و از شما بخواهد تا پیش چشمانش کار کنید! در حقیقت در این نوع از مصاحبه کارفرما می خواهد این فرصت را به کارجو بدهد تا خود را نشان دهد. در حقیقت در این شرایط شما می توانید که مهارت های خود را در یک محیط کار واقعی نشان دهید، به جای این که فقط در یک سناریوی فرضی صحبت کنید!
به عنوان مثال برای شغل فروش و بازاریابی، ممکن است از شما بخواهد که به صورت تلفنی محصولی را بفروشید، در این شرایط کارفرما می خواهد نحوه صحبت کردن شما و جذب مشتریان توسط شما را ببیند. شاید این مصاحبه کمی دلهره آور باشد، خصوصا در زمانی که شما اصلا انتظارش را نداشته اید اما یک فرصت بسیار مناسب است که خودتان را از صف سایر کارجویان جدا کنید و نظر کارفرما را برای استخدام خود جلب کنید.